Είναι επίσης ρυθμιστής του θυμικού, των ορμών, των επιθυμιών και των παθών.
Ο ρόλος της, ηθικός και πρακτικός, είναι να επιβάλλει και εδώ το λογικό μέτρο. Καθετί που δεν είναι λογικό χαρακτηρίζεται ως υπερβολή ή έλλειψη και αποτελεί το αντίθετο της αρετής.
Η αριστοτελική ηθική είναι ορθολογική.
Αν ο σκοπός κάθε ανθρώπινης πράξης προσδιορίζεται από την αναζήτηση της ευδαιμονίας, η ευδαιμονία (που ανήκει στον άνθρωπο και ανταποκρίνεται στην ιδιαίτερη φύση του) απορρέει από την ικανοποίηση του πιο πολύτιμου, του πιο χαρακτηριστικά ανθρώπινου στοιχείου, του νου.
Δεν απορρίπτεται όμως η ικανοποίηση των φυσικών επιθυμιών, με προϋπόθεση τον λογικό έλεγχο και το μέτρο.
Ο Αριστοτέλης δεν συμμερίστηκε την ηθική ακαμψία του Πλάτωνα, ο οποίος απαρνήθηκε κάθε ικανοποίηση που σχετίζεται με τις αισθήσεις.
Με κριτήριο τη νοητική δραστηριότητα, ο Αριστοτέλης καθόρισε 3 θεμελιακές αρετές:
φρόνηση, σοφία και νόηση.
Η αρετή της μεσότητας, έργο του νοητικού ελέγχου που μετριάζει τις επιθυμίες, αποτελεί σταθερό ηθικό κριτήριο και χαρακτηρίζει ειδικότερες μορφές αρετής: την ευψυχία (ενδιάμεση ανάμεσα στο θράσος και στον φόβο), την εγκράτεια (απομακρυσμένη τόσο από τη λαιμαργία όσο και από τη νηστεία), την ελευθεριότητα (ισαπέχουσα από τη σπατάλη και τη φιλαργυρία).
Η δικαιοσύνη συνοψίζει όλες τις αρετές της μεσότητας: σύμφωνα με αυτήν αποδίδεται στον καθένα εκείνο που του ανήκει, χωρίς πλεόνασμα ή έλλειψη.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου